Het verbaasde me dat velen rijkhalzend naar de maan uitkeken wat de start van de Ramadan aankondigde. Sinds12augustus is het feest begonnen en dat is merkbaar in het dagelijkse leven van Dhaka.

Mannen met een hoofddeksel zijn ineens verdubbeld. Kraampjes langs de weg maken deel uit van het straatbeeld en verkopen aan het einde van de middag allerlei zoetigheid voor Iftaar. Prijzen van voedsel zijn gestegen, terwijl de ramadan juist bedoeld is om armen te helpen. Stemmen van mensen klinken anders, nu ze met een droge mond praten. De adem is ook niet altijd als te fris meer.

De werktijden zijn aangepast. Men werkt tot 3 uur 's middags en probeert dan voor zonsondergang thuis een maaltijd bereid te hebben. De wegen staan daardoor tussen 3 en 6 vol file. Als het kan probeer ik op die tijd geen deel uit te maken van het verkeer. Bovendien zijn velen op dat moment chagarijnig van de honger en de dorst.

Ook op de buitenkant van de bussen laat de ramadan zijn sporen na. Reizen met een legen maag, gecombineert met optrekken en remmen in de file maakt mensen wagenziek. (Overige details laat ik maar achterwege.)

Rond half 7 klinkt de verlossende roep door de moskeemicrofoon. Na 14 uur vasten breekt Iftaar aan. 'Je kunt je niet indenken hoe geweldig dat moment van de dag is.' Zei één van mijn leerlingen. Ik heb ze verteld dat ze blij mogen zijn dat ze in Bangladesh wonen, want in Nederland is de tijd tussen zonsopkomst en -ondergang veel langer. Toch vastenze het met plezier. Het is iets wat hen samenbindt. Ik had wel medelijden met ze, omdat de ramadan deels in de examenperiode viel. Maar de examens zijn nu afgerond. Het lijkt me moeilijk om te concentreren als je hongerig en dorstig bent.

De stroomuitval 's avonds is aangepast. Inplaats van 1 of 2 keer een uur, is de stroom maar een half uur afwezig op de hele avond. Zo kan men ongestoort van het maal genieten.

Na 6 uur is er geen kip meer op straat en bereik ik twee keer zo snel mijn bestemming. Ik hoef maar 'Sector Dos' te roepen en er zijn genoeg riksja's die me thuis willen brengen. En omdat de wegen toch leeg zijn maken we gebruik van de hoofdweg waar de riksja's tegenwoordig verboden zijn.

Groetjes!

P.s. Mijn werk op de universiteit is zo goed als afgerond. Volgende week breng ik nog een midweekje vakantie door in het zuidoosten van Bangladesh: Chitagong.